De Geschiedenis van Arius.

Arius.

Wat weten wij?

Een samenvatting.

Men gaat ervan uit dat Arius in Libië geboren is, maar wanneer hij daar geboren is, weet men niet precies aan te geven. Men denkt dat hij in ieder geval voor het jaar 280 geboren is. Wel staat vast dat hij in 313 als presbyter gewijd is. Deze wijding vond plaats in Alexandrië. Na verloop van tijd komt hij enigermate in aanzien, omdat hij een presbyter is van een belangrijke kerk, de zogenaamde ‘Beucalis’. Bovendien is hij een populaire predikant die bekendstond om zijn heilige levenswandel. Maar dan raakt hij betrokken bij een verschil van mening over Jezus Christus. Wie en wat is Jezus? Om tot een algemeen aanvaardbaar standpunt te komen  worden alle bisschoppen bij elkaar geroepen voor het concilie van Nicea in het jaar 325. Daar wordt Arius veroordeeld, verbannen en zijn visie over Jezus afgekeurd. Merkwaardigerwijs speelde de keizer een belangrijnrijke rol in dit hele proces. De keizer was de genen die het concilie bijeenriep, voorzat alsof hij de paus was, in een tijd dat de paus als leider van de kerk nog helemaal niet in beeld is. Bovendien was de keizer officieel niet eens lid van de kerk, want hij was nog niet gedoopt en had dus ook nog geen belijdenis gedaan. 

Het conflict

De visie van Arius over Jezus en de theologie van zijn bisschop Alexander waren in tegenspraak met elkaar. Dat verschil leidde tot een aanvaring tussen deze twee kerkelijke functionarissen. De bisschop verkondigde dat God de Vader en God de Zoon eeuwig elkaars gelijke waren. Maar Arius zag juist verschil tussen de Vader en de Zoon, omdat de Zoon altijd onderdanig is geweest en zal zijn aan de Vader. De vraag is wie van de twee kemphanen het eerst is begonnen om de ander te bekritiseren? Oorspronkelijk werd er altijd van uitgegaan dat het verschil aan het licht kwam doordat Arius Spreuken 8:22 een letterlijke uitleg gaf. Want daar staat onomwonden: ‘De HEER heeft Mij voor al het andere verworven. Toen Hij Zijn scheppingswerk begon, schiep Hij eerst Mij’ (NBV). Voor Arius is het daardoor duidelijk dat de Zoon ondergeschikt is aan God de Vader. Daarnaast blijkt uit dit vers dat Jezus een begin heeft gehad. Want voordat Hij geschapen werd, was Hij er niet! Dan is Jezus dus het hoogste en eerste schepsel. Maar omdat bisschop Alexander ervan uitging dat de Vader en de Zoon een soort twee-eenheid zijn, kon dit bij hem niet door de beugel. Daarom riep de bisschop Arius ter verantwoording. Maar Arius deed geen water bij de wijn, waarna Alexander zich genoodzaakt zag een tuchtmaatregel tegen hem te nemen.

Kennelijk is nog meer onderzoek gedaan naar het ontstaan van dit conflict, want tegenwoordig denken veel deskundigen dat de tweespalt is ontstaan omdat Arius bang zou zijn geweest dat er verkeerde opvattingen gevormd zouden kunnen worden, want er is maar één God en dat is volgens Arius een God zonder lichaam. Maar volgens Alexander waren en zijn de Vader en de Zoon eeuwig gelijk en van hetzelfde. Wat ik zelf heel bijzonder vind, is dat het beeld zoals wij dat nu kennen van drie personen in een God in de tijd van Alexander en Arius nog helemaal niet uitgekristalliseerd was. De leer van de Drie-eenheid was nog maar net in ontwikkeling. Maar in de tijd van de Bijbel en in de eerste paar honderd jaar na het voltooien van de Bijbel bestond het begrip drie-eenheid nog niet. Het is dus geen Bijbels, maar een theologisch begrip. Wat doen we nu met het Sola Scriptura? Zullen we dat maar vervangen door Sola Theologica?

Het is dus niet helemaal duidelijk hoe het conflict is ontstaan en wie daarmee is begonnen. Om daar werkelijk achter te komen, zou men over meer bronnen moeten beschikken. Wat wel duidelijk is, is dat het conflict zich als een olievlek verspreidde over een groot deel van de toenmalige christelijke wereld.  

Met eigen worden en eigen inbreng: 

https://lucepedia.nl/dossieritem/arius/arius-336